Έγκλειστη εδώ και δύο μήνες στο πατρικό μου (τήρησα hardcore κοινωνική αποστασιοποίηση), πέρασα από πολλές φάσεις και διαθέσεις. Πλέον έχω μόνο τάσεις φυγής! Αλλά ας σοβαρευτούμε, πουθενά δε θα πάω, οπότε ας αναπολήσω… Συμπληρώνεται ένας χρόνος από το περσινό μου ταξίδι στην Ανδαλουσία, την οποία δεν κρύβω ότι λάτρεψα, και αποφάσισα να γράψω κάτι.
Βάση μου ήταν η Γρανάδα και έτσι την εξερεύνησα περισσότερο, και μάλλον γι΄ αυτό την αγάπησα περισσότερο. Επισκέφτηκα, επίσης, τη Σεβίλλη και την Κόρδοβα, ενώ πέρασα και λίγες ώρες στη Μάλαγα (είναι η πιο «ριγμένη» του ταξιδιού). Ακολουθούν, λοιπόν, τα σημεία στα οποία επικεντρώθηκε η προσοχή και σκέψη μου.
Plaza de España, Σεβίλλη
Αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα πανέμορφο, φωτογενές δημιούργημα διά χειρός Aníbal González. Ωστόσο, η κατασκευή του κεντρικού κτηρίου δεν είχε καμία λειτουργική σημασία, αλλά χτίστηκε για την Ιβηροαμερικανική Έκθεση του 1929. Κάτι σαν αρχιτεκτονική για την αρχιτεκτονική με το ημικυκλικό σύμπλεγμά της να συμβολίζει το αγκάλιασμα της Ισπανίας προς τις παλιές της κατακτήσεις στην Αμερική. Μία κάτοικος της Σεβίλλης σχολίασε πως δεν είναι παρά ένα δημιούργημα ματαιοδοξίας και επιδίωξης υστεροφημίας. Από την άλλη, το ίδιο δεν ισχύει για την πλειονότητα των ανθρώπινων δημιουργημάτων;
Τσιγγάνικη κατάρα, Σεβίλλη
Έξω από τον επιβλητικό καθεδρικό ναό της Σεβίλλης συναντά κανείς αθίγγανες γυναίκες να μοιράζουν κλωναράκια μυρωδικών. Αν είσαι ρομαντική ψυχή (ή αφελής) θαρρείς πως είναι μία πράξη καλοπροαίρετη, που σαφώς σκοπό έχει να προσελκύσει τον ταξιδιώτη στον αντίστοιχο πάγκο, αλλά αποτελεί και ένδειξη φιλοξενίας. Δυστυχώς όχι. Για αυτό το κλωναράκι πρέπει να δώσεις ένα συμβολικό ποσό, και αν δεν το αντιληφθείς και χαθείς στο πλήθος με το κλωναράκι στο χέρι, τότε είσαι πια ένας καταραμένος. Ποιος πιστεύει σε τέτοιες προλήψεις, βέβαια; Πάντως εγώ όλο το επόμενο διάστημα ένιωσα λίγο καταραμένη.
Mezquita, Κόρδοβα
Η Mezquita αποτελεί ένα από τα πιο φημισμένα αξιοθέατα της Ανδαλουσίας με μεγάλο θρησκευτικό, αρχιτεκτονικό και ανθρωπολογικό ενδιαφέρον. Η μετακύλιση από χριστιανική καθολική εκκλησία σε μουσουλμανικό τέμενος και μετά ξανά σε εκκλησία φανερώνεται διάχυτα τόσο από την εξωτερική όψη του ναού, όσο και από το εσωτερικό του. Σε αυτό συνυπάρχουν οι δύο πολύ παράταιροι διάκοσμοι με έναν τρόπο αρμονικό, σχεδόν φυσικό. Έτσι, η Mezquita, που αποτέλεσε πεδίο θρησκευτικής διαμάχης και επικράτησης, αναδεικνύεται σήμερα σε ένα διαχρονικό σύμβολο ανεξιθρησκίας. Στο αντίκρισμα αυτού του συγκερασμού ο επισκέπτης νιώθει θαυμασμό, σεβασμό και μία απέραντη γαλήνη. Η ιερότητα του χώρου σε προσκαλεί να προσευχηθείς σε ό,τι και αν πιστεύεις, σε ‘σένα τον ίδιο. Κι όμως, η άποψη αυτή δεν χαίρει ευρείας αποδοχής, καθώς μέχρι σήμερα απαγορεύεται στους μουσουλμάνους επισκέπτες να προσευχηθούν. Πώς είναι δυνατόν να αντικρίζει κανείς τη Mezquita και να αποφασίζει κάτι τέτοιο;
Fiesta de los patios (Γιορτή «εσωτερικών κήπων»), Κόρδοβα
Κάπου μέσα στον Μάιο διοργανώνεται κάθε χρόνο η γιορτή-διαγωνισμός των εσωτερικών κήπων/αυλών που διαρκεί δύο εβδομάδες. Τα patios αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Κόρδοβα. Πρόκειται για χώρους στολισμένους με κάθε είδους φυτά και άνθη, που περικλείονται από τις κυρίως κατοικίες. Οι «αυλές» αυτές επανενώνουν τον άνθρωπο με τη φύση, τον άνθρωπο με τον άνθρωπο. Αναπόφευκτα το patio εμφανίζεται ως ένας χώρος ξεκούρασης, απεμπλοκής από τη ρουτίνα, συνάντησης με τον άλλο. Στη γιορτή των patios, λοιπόν, οι ντόπιοι ανοίγουν τις αυλές τους σε όλο τον κόσμο και θυμίζουν πώς είναι δομημένο ένα σπίτι που αρμόζει πραγματικά στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση.
Για τη Γρανάδα, την πόλη του Lorca, θα μπορούσε να αφιερωθεί ολόκληρο ξεχωριστό κείμενο και ίσως να μην ήταν αρκετό. Η ατμόσφαιρά της είναι μαγευτική με την Alhambra να στέκει αγέρωχα πάνω από την πόλη στολίζοντάς τη. Στις αμέτρητες πλατείες της επισκέπτες και ντόπιοι απολαμβάνουν ένα δροσιστικό ποτήρι tinto verano με τη συνοδεία των tapas. Η Γρανάδα είναι η πόλη με τα πολλά πρόσωπα: το παλιό σμίγει με το νέο, η Ευρώπη συνδιαλέγεται με τη Βόρεια Αφρική. Ας μου επιτραπεί, ωστόσο, να εστιάσω στα εξής δύο σημεία…
Sacromonte
Σε ένα λόφο απέναντι από την Alhambra, αυτή η συνοικία παρασύρει σε ένα ταξίδι στο χρόνο. Στις σπηλιές της περιοχής κατοικούσαν οι κοινότητες των τσιγγάνων μετατρέποντας τες σε ιερά, χώρους λατρείας του φλαμένκο. Πολλές φορές αποσύρονταν σε αυτές μποέμικες ψυχές και καλλιτέχνες. Γειτονιά που αποπνέει μία αίσθηση μυστικισμού και αδάμαστης ύπαρξης. Καθ’ όλη τη διαδρομή δε, ο περαστικός έχει την ευκαιρία να θαυμάσει απερίσπαστος το ανάκτορο που δεσπόζει αντίκρυ. Σήμερα πραγματοποιούνται ακόμη παραστάσεις φλαμένκο στις σπηλιές , οι οποίες όμως λέγεται πως έχουν αποκτήσει εμπορικό χαρακτήρα.
Miradores
Στη Γρανάδα υπάρχει κάτι σαν παράδοση με τα miradores, δηλαδή τα σημεία εκείνα που μπορεί να απολαύσει κανείς τη θέα προς την πόλη. Υπάρχουν άπειρα, δημοφιλή και μυστικά. Σε κάποια συνωστίζονται ομάδες τουριστών, αλλά αν σε διακατέχει πνεύμα ανήσυχο και εξερευνητικό, μπορεί να βρεις και άλλα πιο απομονωμένα. Το πιο αξιοσημείωτο και γοητευτικό συνάμα είναι πως σε κανένα από αυτά τα σημεία δεν υπάρχουν καφέ και εστιατόρια. Το mirador προτρέπει να αράξεις, να αφεθείς στην ομορφιά της όψης αυτής της πολυπρόσωπης πόλης. Και αν υπάρχει στην παρέα μουσικός, τότε ας μην σπαταληθεί η ευκαιρία να ατενίζεις τη θέα υπό τους ήχους της κιθάρας.
Empiezo a pensar que hay un placer todavía mayor que el de ver Granada, y es el de volver a verla ~ Alejandro Dumas
(Αρχίζω να πιστεύω ότι υπάρχει μία ακόμα μεγαλύτερη ευχαρίστηση από το να βλέπεις τη Γρανάδα, και αυτό είναι να την ξαναδείς. ~Αλέξανδρος Δουμάς)
Κλείνοντας αναρωτιέμαι πόσο κατάφερα να αποτυπώσω όλα αυτά που συνέλαβαν οι αισθήσεις μου σε αυτό το ταξίδι που αγκάλιασε και γαλήνεψε για λίγο την ψυχή μου. Αναρωτιέμαι ακόμα πότε θα ξαναταξιδέψουμε ανέμελοι μακριά από πανδημίες, οικονομικά άγχη και καθημερινές ανησυχίες. Προς το παρόν ας δραπετεύουμε με το νου…
/δ