Δεν είναι κάτι καινούργιο. Η τηλεργασία άρχισε να εφαρμόζεται πριν εφαρμοστεί το ‘Μένουμε σπίτι’. Με αυτή τη νέα συνθήκη όπου οι επαφές και οι μετακινήσεις έπρεπε να περιοριστούν, ολοένα και περισσότεροι αρχίσαμε να δουλεύουμε από το σπίτι.
Δεν θα αναφερθώ στα οφέλη αφού σίγουρα η τηλεργασία μπορεί να διευκολύνει την εργασία σε διάφορες περιπτώσεις. Επειδή σε όλα τα πράγματα στην ζωή μας είναι καλό να κοιτάμε και τις δύο όψεις του νομίσματος θα εστιάσω σε ορισμένους κινδύνους αυτής της νέας μορφής εργασίας και πιο συγκεκριμένα της εργασίας από το σπίτι.
Το σκηνικό έχει ως εξής. Στο σπίτι, σε έναν χώρο που έχεις ορίσει ως χώρο εργασίας, με τον απαραίτητο εξοπλισμό δηλαδή τον υπολογιστή σου. Ξυπνάς και βρίσκεσαι στην δουλειά σου αποφεύγοντας όλη την πρωινή κίνηση των δρόμων. Αυτή η διαδρομή μέχρι την δουλειά ή την σχολή που όλοι τόσο μισούμε δεν έχει και αυτή κάτι να μας προσφέρει; Θα το ονομάσω αλλαγή παραστάσεων. Ο χρόνος για να πάμε και να γυρίσουμε από την εργασία μας λειτουργεί ως τον ενδιάμεσο χώρο όπου μεταβαίνουμε από το ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας σε ένα άλλο. Σε αυτό το διάστημα ο εαυτός μας σε πνευματικό επίπεδο αποφορτίζεται από την μία κατάσταση και προετοιμάζεται για την επόμενη όπως την συνάντηση με τα αγαπημένα μας πρόσωπα ή την φροντίδα του εαυτού μας. Σε αυτές τις μετακινήσεις ερχόμαστε σε επαφή με την πόλη και κατ’ επέκταση με την κοινωνία, αντιλαμβανόμαστε την αλλαγή του χρόνου και των εποχών. Πράγματα που εύκολα αγνοείς όταν παραμένεις σπίτι.
Με την εργασία από το σπίτι πολλοί άνθρωποι στήνουν μια καθημερινότητα όπου το μεγαλύτερο μέρος έως και το σύνολο του χρόνου τους είναι μέσα στο σπίτι. Φοβάμαι πως μια τέτοια καθημερινότητα μέσα στους τοίχους του σπιτιού μας και μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή θα μας περιορίσει στα όρια της ιδιωτικής μας σφαίρας. Φοβάμαι πως θα δημιουργηθεί μια τάση εσωστρέφειας ολοένα και περισσότερο στον προσωπικό μας μικρόκοσμο. Τι επιδράσεις θα μπορούσε να έχει αυτό στον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον κόσμο και την κοινωνία; Πως τα επαγγέλματα που η αποστολή τους είναι να στηρίζουν την κοινωνία θα το καταφέρουν αυτό όταν οι εργαζόμενοι μένουν αποκομμένοι από αυτή;
Στον αντίλογο θα μου πείτε πως μέσα από την οθόνη του υπολογιστή σου μπορείς να γνωρίσεις όλο τον κόσμο. Αλλά ακόμη και στην διαθέσιμη πληροφορία πρέπει να θες να αναζητήσεις για να ενημερωθείς. Βγαίνοντας από το σπίτι θέλοντας και μη θα έρθεις αντιμέτωπος με τη ζωή, την πόλη, τις ομορφιές τους και τα προβλήματά τους. Ο εργασιακός χώρος και η συναναστροφή με τους συναδέλφους μπορούν να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο αυτή την εμπειρία.
Έπειτα η διαπροσωπική επαφή με τους συναδέλφους διευκολύνει την δημιουργία σχέσεων. Η συζήτηση είναι σαφώς πιο γόνιμη από τη στιγμή που περνάμε πολλές ώρες στον ίδιο χώρο. Εκεί η ανταλλαγή απόψεων είναι πιο συχνή και μπορεί να οδηγήσει σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα, πιθανότατα και πιο γρήγορα. Παράλληλα στην εργασία από απόσταση με την απουσία της φυσικής παρουσίας στον ίδιο χώρο οι εργαζόμενοι δεν έχουν την ίδια δυναμική να οργανωθούν και να αναπτύξουν συνδικαλιστική δράση για τα ζητήματα που τους αφορούν και την επίλυσή τους.
Σε επίπεδο ατόμου τα όρια είναι ρευστά όταν η επαγγελματική και προσωπική ζωή μοιράζονται τον ίδιο χώρο και ο εργαζόμενος έχει συνεχή και άμεση πρόσβαση στα εργαλεία της δουλειάς του. Αν ένα άτομο δυσκολεύεται να διαχειριστεί τον χρόνο του και να ιεραρχήσει το πρόγραμμά του, πολύ εύκολα η δουλειά του μπορεί να κλέψει από τον χρόνο άλλων πολύ σημαντικών τομέων της ζωής του. Κάθε ώρα και μέρα μπορεί να είναι κατάλληλη για δουλειά αφού μπορεί να έχει οποτεδήποτε άμεση πρόσβαση στην δουλειά του. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να συνεχίσει να δίνει τον χρόνο του στην δουλειά το Σαββατοκύριακο που θα έπρεπε να το περάσει με την οικογένειά του ή το βραδάκι που θα μπορούσε να συναντήσει τους φίλους του ή να απολαύσει το μπάνιο του. Τόσο ο εργοδότης όσο και ο εργαζόμενος μπορούν να παρασυρθούν από την ευκολία που προσφέρει η τηλεργασία και να προσθέσουν επιπλέον ώρες εργασίας σε στιγμές που δεν θα έπρεπε.
Ένα ρητό λέει πως η δουλειά διαφέρει από την δουλεία μόνο κατά έναν τόνο. Ο τόνος αυτός στην περίπτωση της τηλεργασίας έχει να κάνει με την συνειδητοποίηση ότι η αυτοδιάθεση του χρόνου αποτελεί δικαίωμα του ανθρώπου. Η τηλεργασία προέκυψε ως μια βελτιωμένη μορφή εργασίας, ως μια διευκόλυνση. Πώς πρέπει να την χρησιμοποιήσουμε για να βιώσουμε ουσιαστικά αυτή την διευκόλυνση; Πώς να την εισάγουμε στην ζωή μας και τι όρια χρειάζεται να θέσουμε για να μην καταλήξουμε από την μια να αδρανήσουμε κοινωνικά και από την άλλη να χάσουμε ότι πολυτιμότερο έχουμε, τον χρόνο μας;
Σοφία Στάμου
Comentarios