* όχι δεν πρόκειται για ανάλυση περί αιγιαλίτιδας ζώνης
Λίγες στιγμές στη θάλασσα⋅ το μυαλό εκφορτίζει, η ψυχή γαληνεύει, ο χρόνος χάνει την υπόστασή του. Κατ’ εμέ η πεμπτουσία του θέρους. Χρόνο με το χρόνο, όμως, κάτι προστίθεται άναρχα στο τοπίο και επιτάσσει να αποτραβιέσαι όλο και πιο σύντομα, όλο και πιο βίαια από το όνειρο. Ξαφνικά, τη θέση του πανάρχαιου λόφου σφετερίζεται ένας εκτρωματικός τσιμεντένιος σκελετός κτηρίου, έργο ίσως εγκαταλελειμμένο. Και φυσικά, στις ασημένιες και χρυσές παραλίες εξαπλώνονται σαν ενοχλητικά, επίμονα ζιζάνια τα ομπρελοκαθίσματα.
Αδυνατώ να ηρεμήσω, σκέψεις κατακλύζουν το κεφάλι μου. Νιώθω ανήμπορη να εμποδίσω αυτή την παράλογη, θλιβερή εκμετάλλευση. Στη δική μου σφαίρα νόησης η διατήρηση του φυσικού πλούτου, ο σεβασμός προς την ομορφιά που πηγάζει τόσο αβίαστα και ανεξήγητα από τη γη δεν επιδέχονται φτηνές εκποιήσεις. Όπως, ωστόσο, προκύπτει από τη σύγχρονη πραγματικότητα οι εκάστοτε αρμόδιοι έχουν διαφορετική οπτική: τα πάντα έχουν μία τιμή και μπορούν να αποφέρουν οικονομικό κέρδος. Ναι υπάρχουν ακόμα άθικτες, "παρθένες" ακτές, αλλά για πόσο θα κατορθώσουν να παραμείνουν έτσι; Γιατί να είμαστε εξαναγκασμένοι να τις αναζητούμε εναγωνίως; Το δικαίωμα στη θάλασσα, στη φύση οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτο.
Ας επισημανθεί, βέβαια, πως ένα beach-bar και δύο σειρές από ξαπλώστρες δεν κρίνονται απαγορευτικά. Τηρούνται όμως τα αντίστοιχα νομικά και ηθικά πλαίσια; Όταν η είσοδος σε μία παραλία μπορεί να ανέρχεται στα 30ευρώ/άτομο, η ενοικίαση ενός σετ στα 80 ευρώ αντιλαμβάνεται κανείς πως έχουν ξεπεραστεί τα όρια της αισχροκέρδειας. Συχνά καταπατάται και ο ζωτικός χώρος με τους λουόμενους να μην μπορούν να απλώσουν την ψάθα τους παρά μακριά από τη θάλασσα ή σε μία άκρη στην οποία για να φτάσουν θα πρέπει να περπατήσουν πολλά μέτρα. Και οι περιοχές NATURA λαμβάνονται όντως υπόψη και αν υποβάλλει κάποιος μία καταγγελία στο λιμενικό θα εισακουστεί ή με συνοπτικές διαδικασίες το θέμα θα αποσιωπηθεί;
Πρόσφατα, επισκέφτηκα μία δημοφιλή παραλία στη μεσσηνιακή Μάνη, την Καλόγρια, η οποία αποτελεί το πραγματικό μέρος στο οποίο έζησαν ταυτόχρονα ο Καζαντζάκης με τον Αλέξη Ζορμπά. Το αληθινό σκηνικό που διαδραματίστηκε ο εμβληματικός χορός του Ζορμπά. Τα σπιτάκια στα οποία έμεναν χάνονται πίσω από τις αμέτρητες ομπρέλες και η γραφικότητα που περιμένεις να αντικρίσεις ξεθωριάζει γρήγορα. Στην ίδια παραλία ένα μαγαζί διαθέτει τα ομπρελοκαθίσματά του με το αντίτιμο των 40 ευρώ, ενώ κατά μήκος της ακροθαλασσιάς που απλώνεται μπροστά από αυτά, έχουν τοποθετηθεί άπειρα φουσκωτά φλαμίνγκο, λάμα, κουλούρες, μονόκεροι. Τα πάντα αρκεί να μη βάλει κανείς την ομπρέλα και την ψάθα του μπροστά. Τι και αν το θέαμα είναι γελοίο και ακαλαίσθητο; Τι κι αν τα παιδιά δεν έχουν χώρο να παίξουν; Σε καμία περίπτωση δεν παρέμενε το υπόλοιπο 50% της παραλίας για το κοινό. Αναπόφευκτα σκέφτεσαι ότι οι τοπικές αρχές εθελοτυφλούν.
Κι όλα αυτά σε μία περίοδο κατά την οποία τα πλαίσια έχουν γίνει πιο χαλαρά με πρόσχημα την πανδημία με το κράτος να παραχωρεί όλο και περισσότερο χώρο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις –υποτίθεται προσωρινά. Θυμάμαι ακόμα το ρεπορτάζ που είχα δει στις αρχές του καλοκαιριού για την τοποθέτηση plexiglass γύρω από τα σετ σεζλόνγκ σε πολυσύχναστο νησί για την αποτροπή της μετάδοσης του ιού. Η τήρηση μεγαλύτερων αποστάσεων και η διάθεση λιγότερων σετ ήταν μάλλον για τους ιδιοκτήτες λύση απλοϊκή και διακριτική. Στην αρχή γελάς, μετά θυμώνεις, στο τέλος θλίβεσαι και αναρωτιέσαι πότε θα συνέλθει ο κόσμος αυτός.
Επιθυμώ να συνεχίσω να κολυμπώ αμέριμνη, να ατενίζω το τοπίο που ενέπνευσε πλήθος ετερόκλιτων καλλιτεχνών, να απολαμβάνω αυτό που απλόχερα μου προσφέρεται από τη φύση. Εσείς;
/δ