Το φιλί. Λειτουργία εγκεφαλική αλλά με εντολή ψυχής. Δεν ξεκινά από το στόμα ως η αρχή της ερωτικής πράξης, αλλά αποτελεί από μόνο του πράξη ερωτική και συναισθηματική εμπειρία. Δεν είναι προκαταρκτικό της απόλαυσης αλλά η απόλαυση καθ’αυτή. Δεν είναι το αίτιο είναι το αποτέλεσμα. Το φιλί αποτελεί έμπνευση και αρχή για μεγάλα έργα. Ο Μαγκρίτ και ο Κλίμτ το ζωγράφισαν, ο Ροντέν το σκάλισε σε μάρμαρο, ο Βαλαωρίτης έγραψε ποιήματα γι’αυτό και ο Βραμπέλ το έκανε δήλωση μέσω ενός γκράφιτι.
Το φιλί του Κλιμτ, μέσα σε έναν κόσμο ονειρικό, οπού οι εραστές έχουν γίνει ένα, τα σώματα τους έχουν μετατραπεί σε μία συγκεχυμένη μάζα. Ένα φιλί που έχει απορροφήσει κάθε άλλο στοιχείο από την εικόνα. Γεμάτο πάθος, χωρίς όμως καμία ένδειξη χυδαιότητας, αλλά μιας ολικής υποταγής της γυναίκας στον αγαπημένο της. Δεν ξέρω αν το φιλί συμβαίνει πάντα επί ίσοις όροις. Πάντα κάποιος κάνει το πρώτο βήμα...δεν είναι αυτό μία υπεροχή; Όταν κοιτάω τέτοια έργα φαντάζομαι την ιστορία πίσω από αυτή τη στιγμιαία αποτύπωση της πράξης αυτής. Εδώ βλέπω την έκσταση του έρωτα και την πλήρη εγκατάλειψη του εγώ για το εμείς.
Ο Λωτρέκ διείσδυσε σε μία νέα κατηγορία φιλιού. Όχι τόσο αθώο και ρομαντικό αλλά ένα φιλί προκλητικό ανάμεσα σε δύο γυναίκες σε οίκο ανοχής που κάνει τον θεατή να νιώθει μία ντροπή καθώς είναι μάρτυρας σε μία σκηνή κρυφή, σαν να κοιτάει από το απέναντι παράθυρο στο στενό δρομάκι του Παρισιού μία στιγμή τόσο προσωπική. Ίσως ο ίδιος ο Λωτρέκ να κρυφοκοιτάζει από κάποια χαραμάδα αυτή την ερωτική στιγμή, σε μία από τις συχνές επισκέψεις του στους οίκους αυτούς.
Αν πρέπει να επιλέξω το αγαπημένο μου φιλί όμως σίγουρα θα ήταν αυτό του Μαγκρίτ. Ένα φιλί σχεδόν βασανιστικό. Είναι ένα σύμβολο της άρνησης του φαινομενικού; Της ανικανότητας επικοινωνίας ανάμεσα στους εραστές; Μία αγάπη που προκαλεί ασφυξία; Κάποιος βαθιά ρομαντικός θα έβλεπε μία ακατάπαυστη προσπάθεια των εραστών να έρθουν σε πραγματική επαφή ή οποία μένει για πάντα ανικανοποίητη, ίσως απαγορευμένη. Ποτέ δεν θα ακουμπήσουν ολοκληρωτικά τα χείλη του ενός του άλλου. Ίσως πίσω από το ανολοκλήρωτο φιλί να κρύβεται ένας έρωτας χωρίς ανταπόκριση.
Ο Ροντέν έπλασε τον έρωτα με τόσο σκανδαλώδη τρόπο στην εποχή που το γυμνό δικαιολογείται μόνο σε αρχαία θέματα. Έτσι το γυμνό ζευγάρι χωρίς καν να φιλιέται προκαλεί αυτόν τον αισθησιασμό μόνο και μόνο επειδή ξέρεις ότι δεν απεικονίζεται κάποιος αρχαίος θεός αλλά άνθρωποι που θα μπορούσαν να είναι οι γείτονες μας. Νιώθεις πάλι λίγο άβολα που παρεμβαίνεις σε αυτήν την τόσο προσωπική στιγμή.
Το ‘αδελφικό φιλί’ του Γενικού Γραμματέα της Σοβιετικής Ένωσης Μπρέζνιεφ και του Προέδρου της Ανατολικής Γερμανίας που καταγράφηκε από έναν φωτορεπόρτερ μετά από δημόσιες κοινές δηλώσεις τους, προκάλεσε μεγάλη σύγχυση και αντίδραση. Σήμερα είναι το πιο διάσημο ομόφυλο φιλί. Ίσως όχι γεμάτο ερωτισμό σαν τα άλλα, μα σίγουρα γεμάτο πολιτικά μηνύματα και ‘συντροφικότητα’. Μία ‘θανατηφόρα αγάπη’ όπως σχολιάζει ο δημιουργός του γκράφιτι, που δεν επιβίωσε. Έμεινε όμως για πάντα αποτυπωμένη στο τείχος που την σκότωσε.
Έχει και η ποίηση όμορφα φιλιά. Δεν μπορώ να διαλέξω τα καλύτερα, ανάμεσα στα λίγα που έχω διαβάσει. Τα περισσότερα είναι γεμάτα αναμονή και σπάνια έχουν ανταπόκριση. Ίσως είναι οι στίχοι του Ελύτη
‘Γρατσουνάει το πρώτο σου φιλί, όπως το πρώτο σου ποίημα.Κι είναι οι δύο αυτές αγριμάδες που, αν συμπέσουν και κάνουν καινούριο φεγγάρι, μπορεί να ξαναγραφτεί απαρχής η ιστορία του κόσμου.’
ή αυτοί του Γκανά
‘Θα το νηστέψω το φιλί ώσπου να με φιλήσεις’
Αλλά οι στίχοι που μου έσφιξαν λίγο την καρδιά καθώς τους διάβαζα είναι αυτοί του Ρίτσου
‘Ούτε απόψε πανσέληνος.
Ένα κομμάτι λείπει.
Το φιλί σου.’
Τόσα φιλιά που έχουν δοθεί και άλλα τόσα που αρνήθηκαν, κάποια που προδίδουν και άλλα που έμειναν απλά στη σκέψη και δε θα δοθούν ποτέ.
Το σκέφτομαι συχνά. Αν δεν καταφέρω να με θυμούνται για κάτι άλλο για ένα πράγμα θέλω να με θυμούνται για τα φιλιά μου.
K_